Naar de IJskelder, kasteel Doorwerth
(15-20 minuten wandelen) Hemelsbreed 700 m vanaf het kasteel, wandelen 2,5 km.
home
Hans Braakhuis

update: april 2023
Een ijskelder is een veelal vrijstaande en ingegraven kelder, waarin men in de winter stukken ijs op slaat en afdekt met hooi ter extra isolatie. IJskelders zijn in onze omgeving al bekend van de 15de eeuw, in China kent men ze al 3000 jaar. In de 17de eeuw kwamen ijskelders in de mode omdat je dan een sorbet of roomijs aan je gasten kon voorschotelen.

Een ijskelder heeft twee functies. Men kon het ijs ophalen en er op het kasteel dranken ea. mee koelen of ijs maken. En men kon in de ijskelder ook een voedsel voorraad aanleggen om die tegen bederf te beschermen.

In de GLK wandelfolder van de Duno staat: Het ijs werd uit de slotgracht gezaagd en naar de ijskelder gebracht, waar het voor koeling diende. Het lijkt me veel gemakkelijker om het veel schonere water van een of meerdere van de vele vijvertjes onder aan de Duno te gebruiken. Ook dichterbij.
Onduidelijk is waarom de ijskelder hemelsbreed zo'n 350 meter van het kasteel ligt. En  waarom de ijskelder boven op de stuwwal (rond de 50 meter boven NAP) ligt. Het Kasteel zelf ligt rond de 10 meter boven NAP. Een ijskelder veel dichter bij het kasteel en zo rond de 15 meter boven NAP lijkt gemakkelijker. Het zou best kunnen dat men tijdens de bouw van de ijskelder nog bezig was met de zandafgravingen op de stuwwal. Rond 1643 is het kasteel gerenoveerd en aangepast aan de eisen van de tijd. Er werden dijken rond het kasteel aangelegd. Er kwamen paardenstallen, een koetshuis, de boomgaard, en de groentetuin. Het zand voor de dijken komt uit de stuwwal. Als je dat weet, of als je daar mee bezig bent, dan bouw je een ijskelder net achter de zandafgravingen, dan heb je er geen last van. De ijskelder zou dan in gebruik genomen kunnen zijn rond 1643.

Kan helaas geen ijskelder vinden op kadastrale kaarten zoals DWHOO C 755 uit 1914.
Hoe wandel je er naar toe:

Begin op de parkeerplaats bij het Kasteel Doorwerth. Loop de toegangsdijk af naar de Fonteinallee. Op de Fonteinallee rechts aanhouden. De afslag naar de Holleweg aan de linkerkant, rechtdoor. Vlak voor de wit rode wegversmalling loop je naar links, de voormalige parkeerplaats op.
route naar IJskelder Doorwerth
Tegenwoordig is het een grasveld. Aan de rechterkant staat een picknicktafel. Je houdt links aan richting stuwwal, en neemt het pad met meerdere traptreden. route naar IJskelder Doorwerth
Na de trap ga je rechts en loop je langzaam omhoog. Dit pad is een gedeelte van het met gele palen gemerkte pad. route naar IJskelder Doorwerth
Vervolg dit pad in oostelijke richting. Op een gegeven moment zie je aan je rechterkant een enorme afgraving. route naar IJskelder Doorwerth
Loop daar nog door op het pad tot boven aan de heuvel. Net over de top van de heuvel is de IJskelder aan de rechterkant. route naar IJskelder Doorwerth
de ijskelder

Afgesloten rond 2000. De deuropening laat de vleermuizen er schuilen: Baardvleermuis, Watervleermuis, Grootoorvleermuis en Franjestaart.
IJskelder Doorwerth
IJskelder kasteel Doorwerth voorportaal van de ijskelder
het voorportaal van de ijskelder (foto L v G)
Je kunt teruglopen naar het kasteel, of alternatief ga dan op de Fonteinallee naar links en neem dan (rechts) de dijk naar het kasteel. route naar IJskelder Doorwerth
Als je bij de ijskelder rechtdoor loopt, na 10 meter rechtsaf, (geel gemerkte pad) dan kom je op de Italiaanseweg. Op de Italiaanseweg naar rechts. Op de Fonteinallee naar rechts en dan verderop naar links, de dijk naar het Kasteel op. Je komt dan aan de achterkant van het Kasteel uit. Doorlopen tot aan de parkeerplaats. Net boven de vijver, aan de linkerkant van de Italiaanseweg, heeft ooit het Jagershuis gestaan. Het fundament van de theekoepel is in 2016 gerestaureerd.

Ruth Frederiks: Het spannendste boek van de Veluwe. Uitgeverij Boekenbent, Barneveld 2011. ISBN 9789085708124. Hoofdstuk 1 begint in de IJskelder, van waar uit een vleermuis op bezoek gaat naar Kasteel Doorwerth. Ook andere Gelderse locaties komen aan bod. Geschikt voor leeftijden vanaf 8 jaar en ouder.